Öncelikle sizden 2022’ye dair bir değerlendirme alabilir miyiz? 2022 siz ve Brokerler için 2022 nasıl geçti?
2022 senesini biz muhtemelen enflasyonun ve primlerin çok yükseldiği, şirketlerin yarı yılda oldukça zarar ettiği, trafik poliçesi kesecek şirketler bulmakta zorlandığımız bir yıl olarak hatırlayacağız. Rakamlara baktığımız zaman dokuzuncu ay itibariyle hayat dışında yüz yirmi altı hayat branşında da yirmi milyar civarında bir üretim var bu geçen sene aynı döneme göre reel olarak baktığınızda hayat dışı alanda yüzde 18 büyümeye tekabül ederken hayat alanında da yüzde 9 küçülmeye karşılık geliyor. Diğer taraftan hayat dışı alanlardaki branşlara baktığınızda kazada yüzde 6 küçülme nakliyat branşında şaşırtıcı bir şekilde yüzde 22 büyüme, yangın branşında da yalnızca yüzde 3 büyüme görüyoruz. Trafiğe baktığımızda da reel büyüme yüzde 18 civarında. Diğer yandan 6 ay sonrasında sigorta şirketlerinin karlarına baktığımızda pek çok sigorta şirketinin ciddi ölçüde zarar ettiğini görmekteyiz. Bu da tabii sektörü ve poliçe sahiplerini etkiliyor.
2022 enflasyon ve kur dengesizliklerinin yoğun olduğu bir yıl oldu; bu durum brokerleri ve sigortalıları nasıl etkiliyor?
Brokerlerin üstünde müşterilerinin doğru bir şekilde bilgilendirmeleri ve onların ihtiyaçlarına en iyi cevap verecek poliçeleri almalarını sağlamak gibi bir yükümlülükleri var. Dolayısıyla enflasyon ve kur dediğiniz zaman TL olarak yapılan poliçelerde artık enflasyon koruması sağlayan klozların poliçeye eklenmesi, bedellerin revize edilmesi çok önemli. Diğer taraftan dövize endeksli poliçelerde de yabancı para cinsinden dahi olsa bedellerin yenilemelerde gözden geçirilmesi ve revize edilmesi bizler için çok önemli bir hale geldi.
Maliyet artışının çok fazla hissedildiği alanlardan biri de trafik sigortası oldu ve bu konu özelinde de ciddi sorunlar yaşandı ve çok fazla gündeme de geldi. Bu durumu brokerler çerçevesinde nasıl problemlere yol açtı ve çözüme ulaşılmış durumda mı?
Trafik sigortasındaki sıkıntılar tam olarak bitmiş değil. Sigorta şirketlerinin hala daha poliçe kesmekte çok da istekli olmadığını gözlemliyoruz. Sigorta şirketleri büyük zararlar yaşadı. Dolayısıyla soruna nasıl iyileştirilir diye baktığınızda hem sigorta şirketler birliği hem de SEDDK nezdinde yapıcı ve kalıcı olmaya çalışan bir takım adımlar var. Ama burada hem prim bacağına bakmak gerekiyor hem de hasar bacağına. Burada iki sacayağı var; ya primin biraz daha makul bir seviyeye gelmesi lazım ya da hasar rakamlarının kontrolünün daha makul bir rakama gelmesi lazım. Broker arkadaşlarımız da trafik alanında yaşadıkları sorunları bizlere iletiyorlar biz de bunları ilgili mercilere iletiyoruz. Bizim tek başımıza buna çare olacak bir durumumuz söz konusu değil. Ama portföy yoğunluğu olarak baktığınızda acente tarafı biraz daha fazla etkilenmiş görünüyor.
“Brokerlik tarafında dijitalleşmenin hızlanması lazım”
Pandeminin de etkisiyle dijitalleşme çok konuşulur bir hal aldı. Acente ve Sigorta şirketlerinin dijitalleşmeye olan bakış açısı farklı peki Brokerlerin dijitalleşmeye olan bakış açısı nasıl? Brokerler dijitalleşmeden ne bekliyor?
Dijitalleşme kaçınılmaz bir süreç. Pandemi ile beraber biraz daha hızlanmış oldu. Broker açısından ya da satış açısında baktığımız zaman tamamen dijitale geçiş için biraz erken görünüyor. Dijital satış dediğimiz proses genelde çağrı merkezleri ile destekleniyor. Başından sonuna tamamen dijital olarak geçekleşen satış süreçleri çok yüksek adetlerde değil. Genç kuşağın daha fazla dijitalle iletişim halinde olduğunu, işlerini daha fazla orada yapmaya eğilimli olduğunu görüyoruz. Diğer taraftan dijital dediğimizde sadece satış olarak düşünmemek lazım; süreçlerin iyileştirilmesinde, hızın artırılmasında, hataların azaltılmasında dijitale çok önemli yükler düşüyor. Bunu hali hazırda çoğu sigorta şirketi kullanıyor ve faydalarını da görüyor. Brokerlik tarafında bu biraz daha geriden geliyor, bunun biraz daha hızlanması lazım.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun özel hastanelerin tüm branşlarda SGK’lı hastalara hizmet vermesine ilişkin yaptığı düzenleme sonrası bazı özel hastanelerin sistemden çıkma kararı aldı. Bu durumun poliçe sahiplerini nasıl etkiliyor?
Bu süreç ağırlıklı olarak hastanelerin bol olduğu bölgelerden ziyade hastanelerin az olduğu bölgelerde ciddi problem yaratıyor. Zaten anlaşma yapılan hastane sayısı çok değil onlardan da birkaçı dışarıda kaldığı zaman sigortalı hizmet alacak bir yer bulamamaya başlıyor, dolayısıyla poliçenin bir anlamı kalmıyor. Bu çok önemli problemlerden bir tanesi. Bununla ilgili zaten derneğimiz de gerekli müracaatlarda bulundu, tabii bizim müracaatlarımız tavsiye niteliğinde. Bu konuda bir çözüm bulunması lazım, aksi takdirde insanlar aldıkları poliçe ile ilgili teminata ulaşamama gibi olumsuz bir durumla karşı karşıya kalıyorlar.
“Ortak çözüm bulmak önemli”
Ürünlerin ve poliçelerin çeşitlenmesi konusunda brokerlerin beklentisi neler?
Artan enflasyonla beraber bazı şeyleri tekrar gözden geçirmek gerekiyor. Enflasyona endeksli poliçe dediğimiz bunun bir parçası veya kasko maliyetlerinden ya da sağlık sigortasındaki maliyetlerden yakınan sigortalıların belki bir alternatif olarak muafiyetli ürünlere yönelmeleri söz konusu olabilir. Aslında pek çok ülkede var olan bizim ülkemizde geçmişte pek tutmamış olan ama bugün mali zorluklar dolayısıyla daha fazla rağbet görebilecek muafiyetli ürünler var. Bunların tekrar gündeme geleceğini düşünüyorum. Sigorta okur yazarlığı biraz daha fazla olan tüketiciler bu konularda daha fazla bilinçli hareket ediyorlar ve bilincin daha fazla yayılması da gerekiyor. Hasarla ilgili olarak kendinizi daha iyi yönetebileceğiz bir risk sahibi olarak görebiliyorsanız bir miktar muafiyet alanları ortaya koyarak daha makul bir poliçeyi tercih edebilirsiniz. Sigorta şirketleri de bu dönemde ciddi zarar etti. Dolayısıyla burada ortak çözüm bulmak önemli olacaktır.
Brokerlerin sigorta sektöründe yaşamış oldukları sorunlar ve talepleri neler?
Daha önce bahsetmiş olduğumuz hastane bulunamaması durumu bir sorun, trafik poliçesi kesecek şirket bulmakta zorlanmak bir sorun. Diğer taraftan kapasite daralmaları görülmeye başlandı ve fahiş fiyatların uygulandığını görüyoruz. Bunlar müşteri nezdinde olacak bir takım sorunlar. Hasarı olmasa bile fiyatı artan müşteriler oluyor. Müşterilerimize hizmet verme açısından yaşadığımız sıkıntılar oldu ve olmaya devam ediyor. Zannediyorum 2023 de bu açıdan çok kolay bir sene olmayacak.
“Eğitime ağırlık vermek istiyoruz”
Dernek olarak gelecek dönemde hayata geçirmeyi planladığınız konulardan bahseder misiniz?
Biz eğitime ağırlık vermek istiyoruz. Sohbet toplantıları yapıyoruz, üniversite ziyaretleri yapıyoruz. Gördüğümüz ilgiden de memnunuz. Bu toplantıların ve ziyaretlerin gündem konuları bazen dijitalleşme oluyor, bazen yönetici sorumluluk sigortaları oluyor. Ortamda sigorta ile ilgili insanlar olunca laf lafı açıyor. Aramızda da çok tecrübeli ve bilgili arkadaşlarımız var; bu avantajımızı toplumun menfaati için daha da çok kullanabilmek istiyoruz. Mevzuat çalışmalarımız var, genel şartların yenilenmesi sürecine destek çalışmalarımız var. Bunlarla ilgili sürekli istişare içindeyiz. Reasürans tarafında işin doğru ve daha iyi yapılabilmesi adına yasal alt yapının iyileşmesine yönelik tavsiye niteliğinde çalışmalarımız var. Üyelerimizle bir araya geldiğimiz etkinliklerimizi artırmayı hedefliyoruz. Dijital ve sağlık alanında güncel sorunlar üzerinde yoğunlaşıyor olacağız. Bunlarla ilgili gerekli komitelerle irtibat halindeyiz. Sektörümüze olabildiğince maksimum faydayı sağlamayı amaçlıyoruz.
“Belirsizlik fazla olduğu için belirsizliğe biçilen fiyat da fazla oluyor”
2023’e az biz zaman kaldı. 2023 için sektör bazında öngörülerinizi alabilir miyim?
Dünya genelinde doğal afetler açısından kapasite daralmaları söz konusu olabilir. Çünkü kapasite sağlayan sermayenin ne kadarının reasürans sistemine yöneleceğini ya da ne kadarının alternatif yatırım getirilerinden başka alanlara kayacağı tam belli değil. Çünkü sermayenin yöneleceği yer en fazla getiriyi alacağı yer. Şu anda görülen belirsizliğin çok fazla olduğu. Çünkü dünyada art arda gelen hasarların yanı sıra enflasyon oldu, arkasından pandemi oldu, arkasından savaş çıktı… Bunlar küresel sistemi etkileyen riskler ve reasürörleri sermaye bulma açısından gittikçe zorluyor. Belirsizlik fazla, belirsizlik fazla olduğu için belirsizliğe biçilen fiyat da fazla oluyor. Sermaye tarafından sıkıntı yaşandığı zaman bunun sigorta şirketlerine yansıması da olacak ve 2023’te bunu daha fazla yaşayacağız diye düşünüyorum. Biz brokerlerin misyonu hem artan müşteri ihtiyaçlarına cevap verecek ürünlerin piyasaya sürülmesini sağlamak hem de bunu sağlayan şirketlere makul bir oranda kar edebilme potansiyeli olduğunu ikna edebilmek. Sektörümüzün maalesef bir karlılık problemi var. Bizlerin de aracılar olarak bu zor ve belirsiz zamanlarda daha fazla müşterimizin yanında olup tavsiyemizle onları bu zor dönemlerden geçirmeye hazır hale getirmemiz lazım. Hepimiz için zor bir dönem ama daha önce de zor dönemlerimiz oldu hepsini atlattık, bunları da atlatırız.