Taksitle satış sözleşmelerinde tüketici lehine düzenleme yapılacak, tüketici kredisi borcunun tamamını 14 gün içinde ödeyen tüketiciler bildirim aranmaksızın cayma hakkından yararlanacak, belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranının düşürülmesi halinde tüketiciler 30 gün beklemeden bu indirimden faydalanabilecekler. Tüketici Kanununda Değişiklik yapan 19 maddelik kanun teklifi Meclise sunuldu. Kanun teklifi ile tüketici ve konut kredilerinde kredi ile ilgili olmayan sigortalar ve yan finansal ürün ve hizmetler yasaklanıyor. Yenilenmiş ürünler ise kanun teklifi ile ilk defa düzenleniyor.
Kanun teklifi ile taksitli satış sözleşmelerinde ekonomik zorluklar nedeni ile tüketicilerin taksitlerini ödeyememeleri halinde kalan borcun tamamının satıcı veya sağlayıcı tarafından talep edilebilmesine ilişkin şartlardan biri olan ödenmeyen taksitler toplamının kalan borcun onda birini oluşturma kriteri, Türk Borçlar Kanunundaki düzenleme ile de uyumlu olacak şekilde sözleşmede yer alan satış bedelinin onda biri olacak şekilde tüketici lehine değiştiriliyor. Böylece tüketicilerin yasal takip başta olmak üzere cebri icra nedeni ile katlanmak zorunda oldukları maliyetlerde ilave vadeden yararlanmalarının önü açılıyor.
Tüketici kredisini 14 günde ödeyen cayma hakkından yararlanacak
14 günlük cayma süresi içerisinde kredi borcunun tamamını ödeyen tüketicilerin cayma hakkını kullandıkları kabul edilerek iadesi gerekli ücretlerin iadesinin yolu kanun teklifi ile açılıyor.
30 gün beklemeden faiz indiriminden faydalanılacak
Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranının düşürülmesi halinde tüketicilerin 30 gün beklemeden bu indirimden faydalanması sağlanacak. Kredi kartı veya kredili mevduat hesabı gibi belirsiz süreli tüketici kredisi sözleşmelerine ilişkin mevcut düzenlemede, faiz oranının artırılması veya düşürülmesi durumlarına ilişkin yeni belirlenen oranın yürürlüğe girmesi için 30 gün öncesinde tüketiciye bildirim şartı bulunuyor. Yapılan değişiklik ile hem 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun sözleşme değişikliklerine ilişkin maddesiyle uygulama birliği sağlamak hem de faiz oranındaki indirimin tüketici lehine olması nedeniyle yürürlüğe girmesi için 30 gün öncesinde bildirim yapılması şartı kaldırılıyor. Böylece tarafların mutabakatı ile tüketicilerin indirimli orandan bildirim süresi beklenmeksizin yararlanabilmesine imkan sağlanıyor.
Sigortasız kredi seçeneği de tüketiciye sunulacak
Uygulamada bazı kredi verenler, tüketici kredisi veya konut kredisi çekmek isteyen tüketicilere özellikle kendi sigorta şirketlerinden sigorta yaptırılmasını ve kredi ile hiç ilgisi olmayan sigorta ve yan hizmetlerinin de alınmasını şart koşuyor. Buna ilişkin düzenlemenin yapıldığı kanun teklifinde Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un, tüketici kredilerine sigorta yaptırılmasına ilişkin 29’ncu maddesini başlığı “Sigorta, yan finansal ürün ve hizmet sunumu" olarak değiştiriliyor. Tüketici ve konut kredilerinde kredi ile ilgili olmayan sigortalar ve yan finansal ürün ve hizmetler yasaklanıyor. Tüketicinin bilgilendirilmeden ve açık talebi olmadan kredi ile ilgili olarak sigorta yapılmasının mümkün olmadığına ilişkin düzenleme korunuyor. Bankaların sigortasız kredi seçeneğini de tüketiciye sunmak şartıyla, kredi bağlantılı sigortayı da içeren bir teklifi tüketiciye sunabilmelerine olanak tanınıyor. Tüketici bu iki teklifi de kendi iradesi ile değerlendirecek ister sigortalı ister sigortasız teklifi tercih edebilecek. Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi bağlantılı sigorta yaptırılamayacak.
Ön ödemeli konutlar 48 ayda teslim edilecek
Kanun teklifi ile büyük ölçekli konut projelerinde inşaatın tamamlanması çok uzun süreler alabildiği için ön ödemeli olarak satılan konutların tüketicilere azami teslim süresi 36 aydan 48 aya çıkarılıyor.
Mobilyada 30 günde teslim şartı uygulanmayacak
Başta mobilya olmak üzere niteliği itibarıyla farklılık gösteren ve tüketicilerin özel istek ve ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan malların teslimi, tüketicinin bilgilendirilmesi ve onayı ile mesafeli sözleşmelerde genel kural olan 30 günde teslim şartı dışında tutulacak.
Aracı hizmet sağlayıcıları sorumlu olacak
Aracı hizmet sağlayıcılar, aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak satıcı veya sağlayıcı adına ve hesabına tüketicilere yaptıkları ön bilgilendirme, ön bilgilendirmenin teyidi ve onayına ilişkin işlemlerden, işlemi yapan olarak satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsil sorumlu olacak. Aracı hizmet sağlayıcılar, satıcı veya sağlayıcı onayı olmadan düzenledikleri kampanya ve indirimler, tedarik edememe, stok yetersizliği gibi nedenler ile sözleşme konusu mal ya da hizmetin hiç ya da gereği gibi teslim edilememesine neden olmaları durumundan sorumlu olacak.
Ön ödemeli devre tatil satışı yasaklanıyor
Devre tatil satışlarında yaşanan mağduriyetin önlenmesi için devre tatil sözleşmelerinin kapsamının açıklığa kavuşturulduğu yasa teklifi ile ön ödemeli devre tatil satışı yasaklanıyor. Devre tatil satışının finansal kiralama ile yapılması durumu da kanun kapsamına alınırken, kooperatif veya ticaret şirketi ortaklığı ya da dernek veya vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanınması de engelleniyor. Paravan şirketler kurularak tüketicilerin mağdur edilmesinin engellenmesi amacıyla devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmayanların devre mülk veya devre tatil satışı yapması da yine kanun teklifi ile yasak kapsamına alınıyor. Tüketicinin, devre tatil sözleşmesinden cayma hakkını daha kolay kullanabilmesi için getirilmiş olan cayma süresi içinde tüketiciden ödeme veya borçlandırıcı belge alma yasağı, ayni hakka konu devre tatil sözleşmesi olan devre mülk sözleşmelerini de kapsayacak şekilde genişletiliyor.
90 gün önce bildirim yapılırsa ödeme yapılmayacak
Kanun teklifine göre; devre tatil sözleşmeleri en fazla 10 yıl için kurulacak. Tüketici, şahsi hak sağlayan devre tatil sözleşmesinden kaynaklanan tatil hakkını belirli bir dönem için kullanmayacağını tatilin başlayacağı tarihten en az 90 gün önce sağlayıcıya bildirirse, o dönem için tüketiciden bir bedel talep edilemeyecek.
Yenilenmiş ürünlere bir yıl garanti verilecek
Yasa teklifinde yeşil dönüşüm ve kullanılmış ürünlerin yeniden ekonomiye kazandırılması kapsamında kapsamında yeni bir düzenleme getiriliyor. Özellikle yazılım, donanım, bilgisayar gibi teknolojik ürünlerin yenilenerek satılması mümkün olabilecek. Bu ürünler için 1 yıl garanti verilecek. Bu ürünlerin yenilenmesi işlemleri Bakanlık tarafından belirlenen yetkili merkezler tarafından yapılacak. Yönetmelikle belirlenen mallar ancak Bakanlıkça yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabilecek. Yenileme merkezlerinin Bakanlıktan yetki belgesi alması zorunlu olacak.
Mesafeli sözleşmelerde 1 milyon lira ceza
Satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcılar, sistem aracılığıyla kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca tüketicilerin yönetmelikle belirlenen talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurarak kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlü olacaklar. Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren 36 ayı geçmesi durumunda, teslim edilmeyen her konut için 70 bin Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
Tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi kuran veya kurulmasına aracılık edenler hakkında üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası uygulanabilecek. İnternet üzerinden yapılan tüketicileri aldatıcı ve mevzuata aykırı reklamlar hakkında Reklam Kuruluna erişimin engellenmesi kararı verme yetkisi tanınacak.
Tüketici hakem heyetlerinin görev sınırı 30 bin liraya çıkarılıyor
Kanun teklifi ile Ticaret Bakanlığına tüketici hakem heyetlerini oluşturmanın yanı sıra bunların yetki alanları ile iş bölümünü belirlemeye yönelik yetki veriliyor. Tüketici hakem heyetlerinin görev sınırı 30 bin liraya çıkarılıyor. Tüketicinin yerleşim yeri veya tüketici işleminin yapıldığı yerde karar veren tüketici hakem heyetinin bulunmaması halinde bu tüketicilerin herhangi bir hak kaybına uğramadan o yer kaymakamlıklarına başvuru yapılabilmesine imkan sağlanıyor.