Bireysel kredilerle bağlantılı sigortalara dair uygulama esaslarında değişiklik içeren ve Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından hazırlanan yönetmelik 29 Aralık 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.
Geniş kapsamlı düzenlemeye göre, bankaların kredi sözleşmesindeki sigorta ile ilgili zorlayıcı tüm maddeleri geçersiz kılınacak. Yine kredi kullanımından sonra bir ay içerisinde müşteri farklı bir şirketten sigorta poliçesi getirmesi halinde eskisinin ücreti tam ve eksiksiz olarak iade edilmesi şart koşuldu.
Başka bir ifadeyle müşteri A bankasından kredi çekerken yapılan sigorta poliçesini farklı bir şirketten yapıp getirebilecek ve bunun ücretini eksiksiz olarak geri alacak.
KRİTİK DEĞİŞİKLİK: “ÖNCELİKLİ HAK SAHİBİ” İBARESİ GELDİ
Buna göre, 13/3/2015 tarihli ve 29294 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Kredilerle Bağlantılı Sigortalar Uygulama Esasları Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “tutarından birinci derecede alacaklı” ibaresi “tutarı üzerinde öncelikli hak sahibi” olarak değiştirildi, (j) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklendi:
“j) Zorunlu sigorta: 5684 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi kapsamında veya ilgili diğer kanunlar ile ihdas edilen zorunlu sigortaları,
k) Kalıcı veri saklayıcısı: Sigorta ettirenin, sigortalının ve sigortadan faydalanacak kişilerin gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, mobil uygulama, disk, CD, DVD, hafıza kartı ile Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi üzerinden veya e-Devlet üzerinden kurulacak yapı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
l) Kurum: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,”
Aynı Yönetmeliğin 7’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Müsteşarlıkça” ibaresi “Kurumca”, ikinci fıkrasında yer alan “bilgi formunun” ibaresi “bilgilendirme metninin”, üçüncü fıkrasında yer alan “elektronik ortamda veya ilgilinin bilgi formuna erişimini mümkün kılan benzeri araçlarla” ibaresi “kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla veya görüşmenin manyetik veya dijital ortamda kayıt altına alınması kaydıyla çağrı merkezi veya telefon aracılığıyla”, dördüncü fıkrasında yer alan “bilgi formunun” ibaresi “bilgilendirme metninin” ve “Müsteşarlıkça tespit edilir” ibaresi “ile yapılacak diğer bilgilendirmelerin içeriği Kurumca belirlenir” olarak değiştirildi ve aynı maddenin altıncı ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirildi:
“(6) Kredi kuruluşunun aracı olduğu kredi bağlantılı sigortalarda 14/2/2020 tarihli ve 31039 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik kapsamında düzenlenen bilgilendirme metinleri verilmez. Kredi kuruluşunun aracı olmadığı poliçelerde Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik kapsamında işlem tesis edilir.
(7) Sigorta sözleşmesinin akdi sonrasında; kredi kuruluşu tarafından kredi kullanan kişiye ilgili sigorta sözleşmesine ilişkin mevzuattan kaynaklı hakları konusunda poliçenin yürürlüğe girmesiyle eş zamanlı olarak kısa mesaj veya Kurumca belirlenecek iletişim araçları ile bilgi verilir. Bu fıkra uyarınca yapılacak bilgilendirmelerin usul ve esasları Kurum tarafından belirlenir.”
Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “elektronik ortamda veya ilgilinin erişimini mümkün kılan benzeri araçlarla” ibaresi “kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile” olarak değiştirildi.
Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin başlığı “Poliçe ibrazı, prim hesabı ve iadesi” olarak değiştirilmiş ve aynı maddenin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştiril:
“(1) Kredi kullananın; ihtiyacı, kredi tutarı ve süresiyle uyumlu ve dain-i mürtehini kredi kuruluşu olan başka bir sigorta poliçesini, mevcut poliçenin veya katılım sertifikasının başlangıç tarihinden itibaren bir ay içinde kredi kuruluşuna ibraz etmesi durumunda; mevcut poliçe veya katılım sertifikası, başlangıç tarihinden itibaren iptal edilir ve ödenen primler ibraz tarihinden itibaren beş iş günü içinde kesintisiz olarak iade edilir. Aynı koşulların sağlanması kaydıyla sonraki tarihlerde yapılacak iptal taleplerinde gün esası üzerinden prim iadesi yapılarak veya ayrılma değeri ödenerek poliçe sonlandırılır ve ödemeler aynı süre içinde yapılır. 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun ilgili maddeleri ve zorunlu sigortaların sonlandırılmasına ilişkin hükümler saklıdır.”
Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklendi:
“(1) Kredi kullananın yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamaz. Kredi kullananın sigorta şirketini seçme hakkı sınırlandırılamaz. Krediyle bağlantılı sigortalarda; kredi kullananın sigorta yaptırmak istemesi hâlinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı, kredi tutarı ve süresiyle uyumlu ve dain-i mürtehini kredi kuruluşu olan sigorta poliçesi kredi kuruluşu tarafından kabul edilmek zorundadır. Sigorta sözleşmesine veya kredi sözleşmesine sigortanın belirli bir sigorta şirketine yaptırılmasına ilişkin konan her türlü şart hükümsüzdür.
(3) Sağlık beyanı alınması durumunda, sigorta şirketi tarafından poliçe vadesinden başlamak üzere bir ay içinde kredi kullananın sağlık durumuna ilişkin olarak ön inceleme yapılabilir. Bu fıkrada belirtilen süre zarfında, sağlık durumuna ilişkin ön inceleme yapılmaması veya 6102 sayılı Kanunun beyan yükümlüğüne ilişkin hükümleri doğrultusunda sözleşmeden cayılmaması durumunda, sigorta şirketi sözleşmenin yapılması sırasındaki beyan yükümlülüğünün kasıtlı bir şekilde ihlal edildiğini ileri süremez. Bu madde kapsamında yapılacak incelemeye ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
(4) Üçüncü fıkra uyarınca sağlık verisine ulaşılamaması durumunda, sağlık durumu hakkında ön inceleme yapılamayacağından, sigorta şirketinin ön inceleme kapsamındaki sorumluluğu doğmaz.
(5) Kredi kullanan, sigorta sözleşmesini sona erdirmek için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemden daha ağır koşullar içeren bir yöntem kullanmak zorunda bırakılamaz.”
Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirildi:
“Hakların kullanımı”
MADDE 14 – (1) Dain-i mürtehin bulunan sigorta poliçelerine yönelik; cayma ve iştira talepleri dain-i mürtehinin her defasında, tercihine göre yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı vasıtası ile bilgilendirildiği günü izleyen beşinci iş gününün sonunda sonuç doğurur.
Bankadan çekilen krediye komisyon ödeniyor.
(2) Birinci fıkraya ilişkin işlemlerde bu Yönetmeliğin 11’inci maddesi, 6102 sayılı Kanunun ilgili maddeleri ve zorunlu sigortaların sonlandırılmasına ilişkin hükümler ile sigortacılık mevzuatında yer alan özel düzenlemeler saklıdır. Bu düzenlemelerde hüküm bulunmayan hallerde 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri dikkate alınır.
(3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.”
Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirildi:
“MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.”
Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “Müsteşarlıkça” ibaresi “Kurumca” olarak, 12 nci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Müsteşarlıkça” ibaresi “Kurumca”, yedinci fıkrasında yer alan “bilgi formunun” ibaresi “bilgilendirme metninin” olarak, 15 inci maddesinde yer alan “Müsteşarlık” ibaresi “Kurum” olarak, geçici 1 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan “bilgi formu” ibareleri “bilgilendirme metni” olarak değiştirildi.
Yönetmeliğin;
a) 2 nci maddesi ile değiştirilen 7 nci maddenin yedinci fıkrası ve 5 inci maddesi ile eklenen 13 üncü maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları 1/4/2022 tarihinde,
b) Diğer hükümleri 1/1/2022 tarihinde, yürürlüğe girecek.