Yapılan düzenlemeyle Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından düzenlenen kefalet senetlerinin elektronik imzalı olarak düzenlenebilmesine imkân tanınarak, elektronik kamu ihalelerinde kefalet sigortasının kullanılması yasal güvence altına alındı.
SEDDK tarafından konuyla ilgili yayınlanan yazıda, kamuoyunda “elektronik ihale” olarak bilinen tekliflerin elektronik ortamda alındığı ihalelerde kefalet senetlerinin kabul edilerek, kefalet senedi bilgilerinin EKAP’a aktarımının sağlanabilmesi için SBM, Takasbank ve Kamu İhale Kurumu arasında protokol çalışmasının başlatıldığı, söz konusu 5070 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle kefalet senetlerinin güvenli elektronik imza ile düzenlenebilmesine imkan tanındığı, bu çerçevede gerekli teknik alt yapı ve hazırlıklarını tamamlayan sigorta şirketlerinin 03 Ocak 2022 tarihinden itibaren EKAP üzerinden düzenlenen ihalelerde elektronik imzalı kefalet senetlerinin kullanılabileceği bildirilmiştir.
Bu doğrultuda 2018 yılından beri finansal sigortalar alanında pazar liderliğini koruyan Quick Sigorta %100 online şekilde elektronik ihalelerde geçerli kefalet sigortası sunmak için tüm alt yapı ve başvuru sistemlerini mevzuata uygun hale getirerek, elektronik ihalelerde kefalet senedi başvurusu almaya hazır hale geldi. Quick Sigorta’da kefalet sigortası başvuru, kredi skor hesaplama, değerlendirme ve sonuçlandırma gibi tüm aşamalar tamamen geliştirilen teknik altyapılar sayesinde online olarak yürütülüyor.
Kefalet senetlerinin elektronik ihalelerde kullanılmasının önü açıldı!
Bilindiği gibi; Türkiye’de yeni bir alan olan, Dünya’da ise çok yaygın olarak kullanılan özellikle kamu ihale süreçlerinde özel sektörün teminat ihtiyacını karşılamak, bankalarca düzenlenen teminat mektuplarına ayrılan kredi limitlerinin ihtiyaç duyulan diğer alanlarda kullanılmasının önünü açmak ve reel sektörün elini rahatlatmak gibi amaçlarla kullanılan kefalet sigortası; 2017 yılında yapılan değişiklikle, banka teminat mektupları yerine kullanılabilmekteydi.
Kamu İhale Kurumu tarafından 30.9.2020 tarihinde yapılan mevzuat değişikliği ile, elektronik ihalelerde kefalet senetlerinin kullanımı, "Banka teminat mektupları dışındaki teminat sözleşmeleri, güvenli elektronik imza ile gerçekleştirilemez” hükmüne takılmış ve 1 Haziran 2021 tarihinden itibaren elektronik kamu ihalelerinde geçici kefalet senetleri kullanılamaz hale gelmişti.
Kefalet senetlerinin elektronik ihalelerde kullanılmasına engel teşkil eden bu durum rekabeti engellemenin yanı sıra kamu alımlarında katılımın kısıtlanmasına sebep olmuş ve kefalet senetlerinin yaygınlaşarak yukarıda bahsedilen kolaylık ve avantajların hayata geçmesini sınırlandırmıştır.
Quick Sigorta tarafından tüm platformlarda yakın takip edilen ve dile getirilen sonunun çözümü, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) ve Türkiye Sigorta Birliği(TSB) tarafından gündeme alınarak takip edilmiş ve SEDDK tarafından "Kefalet senetlerinin elektronik imza ile düzenlenebilmesi" için hazırlanan mevzuat düzenlemesi, “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifine madde olarak eklenmiştir.
Konuya ilişkin Maher Sigorta Grup Başkanı ve Quick Sigorta Genel Müdürü Ahmet Yaşar “Söz konusu düzenleme ile kefalet senetlerinin her türlü ihalelerde elektronik olarak da imzalanması sağlanmış, böylece ihaleye katılımda rekabetin artması, kamunun daha çok istekli olması ve daha çok yükleniciye ulaşması hedeflenmiş, bankalar ile çalışamayan ya da çalışmayan kesimlere alternatif teminat yaratma ve yeni bir proje finansman yöntemi sunulmuştur. Ayrıca ülkemizin ve ekonomik programlarımızın stratejik hedeflerine ulaşmasında bir adım daha atılmıştır. Bu açıdan başta Sigortacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Türkiye Sigorta Birliği(TSB) olmak üzere kanunun çıkmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim.“ dedi.
Bunun yanında kefalet sigortalarının gelişimi için beklenen diğer adımlardan da bahseden Yaşar;
“Biz, Quick Sigorta olarak 01 Ocak 2021 tarihinden itibaren elektronik ortamda yürütülen ihaleler için kullanıcı dostu %100 online olan ödüllü alt yapımız ile ihale yüklenicileri ve isteklilerin bu konudaki taleplerine hemen cevap verebilecek düzenlemeyi sağlamış bulunmaktayız.
Banka teminat mektuplarının enstrüman olarak bulunmadığı ABD’de bu işlevi %100 kefalet senetleri karşılamaktadır. Yine Latin Amerika’da bu oran %75, Asya’da %50, Avrupa’da %25 tir. Türkiye’de sigorta şirketleri bu alana henüz girdikleri için ihtiyaç, bankalar tarafından karşılanmış ve %100 oranında Banka Teminat Mektupları bu alanı doldurmuştur. Kefalet Sigortanın toplam teminat mektupları alanında bindelerle ifade edilecek bir paya sahip olduğunu hatırladığımızda bu alanda sektörün gidebileceği potansiyeli görebiliriz.
Finansal sigortaların gelişimi için beklemekte olduğumuz diğer konuların da bir an önce düzenlemeye alınarak sigorta ürünlerinin yaygınlığı artırılması ekonomi üzerinde kaldıraç etkisi yaratabilecektir.” dedi.
Kısaca bu konulara da değinen Yaşar;
“Yalnızca kamu ihalelerinde değil gümrük, mahkeme, vergi mevzuatları gibi kamu ihalelerinin kullanıldığı her alanda düzenleme yapılması , ipotek ve rehin riskinin gerçekleşmesi halinde bankalarda olduğu gibi harç ile damga vergisi istisna ve muafiyetinin sağlanarak tacirler ve müteahhitler açısından ciddi bir maliyet oluşturan ve sigorta şirketlerini bankalar karşısında rekabette dezavantajlı duruma düşüren bu durumun ortadan kaldırılması“ şeklinde özetledi.
Düzenlemeye Neden İhtiyaç Duyuldu:
Yapılan düzenlemeyle 5070 sayılı “Elektronik İmza Kanunu’ndaki” değişiklikle, Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından düzenlenen kefalet senetlerinin de elektronik imzalı olarak düzenlenebilmesine imkân tanınarak elektronik kamu ihalelerinde de kefalet sigortası kullanılması yasal güvence altına alındı.
Türkiye’de yeni bir alan olmakla birlikte, Dünya’da çok yaygın olarak kullanılan kefalet sigortaları kapsamında düzenlenen kefalet senetlerine, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda 5 Aralık 2017 tarihinde yapılan değişiklikle; kamu ihalelerinde de teminat aracı olma fonksiyonu yüklenmiş̧ ve iş insanlarına, ihalelere katılım için gerekli olan banka teminat mektupları yerine sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerini de verebilmelerinin önü açılarak bu konuda önemli bir kolaylık sağlanmıştı.
Söz konusu değişiklikle kefalet senetleri özel sektörün teminat ihtiyacının karşılanmasında alternatif bir araç olmuş, sağlanan bu imkânla bankalar tarafından firmalara teminat ihtiyacı için tahsis edilen gayri nakdi kredi limitlerinin nakdi kredi olarak reel sektör tarafından başka alanlarda kullanımının önü açılmıştı. Sonrasında Kamu İhale Kurumu tarafından 30.9.2020 tarihinde Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinde yapılan mevzuat değişikliği ile elektronik ihalelerde kefalet senetlerinin kullanımı, 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 5. Maddesinde yer alan " banka teminat mektupları dışındaki teminat sözleşmeleri, güvenli elektronik imza ile gerçekleştirilemez” hükmüne takılmış ve 1 Haziran 2021 tarihinden itibaren elektronik kamu ihalelerinde geçici kefalet senetleri kullanılamaz hale gelmişti.